28 maart 2024

Heb laatst gefascineerd naar een documentaire op discovery gekeken waarbij ik hoorde dat het heelal aan het uitdijen is en dat de delen ook aan het versnellen zijn, dus telkens sneller van elkaar verwijderd raken. Zulks druist mijns inziens tegen de oerbangtheorie in, want daarvan uitgaande zou je verwachten dat er geen sprake van een versnelling kan zijn. Die versnelling zou het grootst moeten zijn bij de bang en in de loop van de tijd telkens kleiner moeten worden en uiteindelijk resulteren in het weer bijelkaar komen van alle delen op 1 punt. Een verklaring voor het vreemde verschijnsel dat de versnelling juist telkens groter wordt zou de aanwezigheid van zwarte energie in het heelal zijn. Maar goed, wat is dan zwarte energie?  (Lees meer voor het vervolg van de vraag….)




De waarom vraag blijft maar in mijn hoofd spoken en vannacht lag ik in bed er over na te denken en vroeg ik me af of licht massa heeft. Een foton buigt af als het langs een groot hemellichaam beweegt. Wat dat betreft zou je ook denken dat het grote hemellichaam in het kader van actie is reactie ook door het lichtdeeltje aangetrokken wordt en waarschijnlijk is dat ook zo.

Het lijkt mij ook dat een ster en sich energie verliest door het uitzenden van licht, maar omdat energie niet verloren kan gaan, zit die energie in de fotonen. Die gaan altijd van het lichaam af, m.a.w. de energie en massa (als een foton massa heeft) beweegt zich altijd naar buiten en van de lichamen af. Mijn misschien wel naieve idee is dat daardoor een aantrekkingskracht van buitenaf kan onstaan (aantrekkingskracht van fotonen die voorbij zijn geschoten) en dat dat zorgt voor de uitdijing en versnelling van de delen. Of is dit een hele manke redenatie? Is dit overigens een bestaande theorie?


Antw.: Laten we eerst eens proberen uit te leggen wat deze donkere ( oftewel zwarte) energie en donkere materie is.


Donkere materie noemt men materie die men niet kan zien. Dit in tegenstelling tot sterren en sommige planeten die wij wel kunnen zien. Men neemt aan dat van alle materie die zich in het heelal bevindt, daarvan zo’n 90 procent donkere materie is. Maar zoals sommige mensen denken bestaat donkere materie niet uit andere planeten in andere sterrenstelsels, want mocht dit zo zijn dan zouden deze sterrenstelsels veel helderder moeten schijnen door de reflectie van sterrenlicht op deze planeten. Dit is dus niet het geval. Eerder kan men bij donkere materie denken aan neutrino’s. Dit zeer veel voorkomende deeltje zendt geen straling uit, of gaat een wisselwerking aan met andere materie. Dus dit deeltje is zeer moeilijk op te sporen. Ook is er dankzij deze donkere materie nog een stille hoop om het heelal (incl. alle materie) weer door invloed van hun zwaartekracht samen te laten komen op 1 punt (dus eigenlijk een langzame soort omgekeerde big bang). Hierdoor zou het heelal telkens weer uitdijen en samentrekken, met als gevolg elke zoveel miljard jaar een nieuwe big bang en een nieuw heelal. Deze theorie zou misschien mogelijk kunnen worden dankzij deze donkere materie. Hoewel de meeste wetenschappers dit ontkennen. Nu hebben nieuwe onderzoeken weer uitgewezen dat een neutrino niet zwaarder kan zijn dan zo’n 2,2 eV, dat blijkt dus niet genoeg. Volgens deze onderzoeken zou donkere materie bestaan uit zwaardere “koude” materie die langzaam beweegt. Neutrino’s noemt men “hete” materie. Dus je ziet wel weer dat de wetenschap er nog niet geheel uit is. Maar de tijd zal het leren. Met de komst van nieuwe ruimtetelescopen en meetapparatuur zal men steeds een stapje dichterbij komen.


De laatste onderzoeken geven aan dat ons 13,7 miljard jaar oude heelal uit 4% gewone materie, 23% donkere materie en 73% donkere energie bestaat. Deze donkere enegie werkt als een soort anti-zwaartekracht. Dit houdt dus in dat ons heelal eeuwig zal blijven uitdijen. Donkere energie is een naam voor een onbekende energievorm die gelijkmatig over het hele heelal verdeeld is. Dit betekent dat het tegelijk met het begin van ons heelal ontstaan is. Net zoals de achtergrondstraling in ons heelal. Nu ben ik van mening dat er geen verschil is tussen materie en energie. Maar deze nieuwe vorm van energie moest toch een naam hebben. Dus werd er gekozen voor : “donkere energie”.
Ook hier zal nog heel wat onderzoek mee gemoeid zijn voordat men er uit is wat deze donkere energie nou exact is.


De uitdijing van het heelal is dus een gevolg van de big bang.
Aangezien er niet genoeg massa in het uitdijende heelal is om de uitdijing door de zwaartekracht af te remmen (of zelfs te reverseren), zal het heelal dus altijd blijven uitdijen. In het heelal is ook geen wrijving dus dat zal ook niet echt meehelpen. Het heelal dijt alleen maar sneller uit. Astronomen hebben ontdekt dat hoe verder een sterrenstelsel bij ons vandaan is, hoe sneller die zich van ons verwijdert. Dit is evenredig aan de afstand.

Bij een normale big bang zou het heelal met een gelijkmatige snelheid uitdijen. Maar aangezien dit dus steeds sneller gaat, moet hier dus een verklaring voor zijn. Dus is de term donkere energie bedacht. Hier zal men dus nog veel onderzoek aan besteden voordat men een goede theorie kan ontwikkelen waardoor deze versnelling in de uitdijing kan worden verklaard.
Het ziet er dus somber uit. De sterren zullen uiteindelijk uitdoven, en dan blijft er een donker en dood heelal over. Maar nog niet getreurd, dit duurt nog een aantal jaartjes.


Het andere gedeelte van jouw vraag kun je terugvinden op :


 licht en zwaartekracht