waarom is zeewater zout
Ik vraag mij al lang af hoe het komt dat zeewater zout is, en meer nog, hoe het komt dat, ondanks het vele zoet water dat in de zee stroomt, deze toch zout blijft.
Het antwoord lijkt eenvoudig. De zee is zout omdat er ‘zout’ in opgelost is. In ??n liter zeewater zit ongeveer 35 gram, een hoeveelheid vergelijkbaar met drie afgestreken eetlepels keukenzout. Maar er is meer aan de hand. Het zout in zeewater is in feite een mengsel van vele zouten. Ruim driekwart van dat mengsel bestaat uit ‘steenzout’, dat wij in gezuiverde vorm als keukenzout kennen. Waar komt al dat zout in de zee dan vandaan? (Lees meer)
De hoeveelheid water dat uit de rivieren de zee in stroomt, komt door verdamping van het zeewater terug op het land in de vorm van neerslag. Het grootste gedeelte van de regen valt weer in de zee, slechts een klein gedeelte komt op het land. (Dit is de waterkringloop van de aarde.) Hierdoor verandert het totale zoutgehalte eigenlijk niet. Als het zeewater verdampt blijft het zout achter in de zee. (de zoutconcentratie wordt dan wat hoger, maar dit wordt weer opgeheven door het rivierwater, grondwater en regen wat weer terug in de zee komt.)
Eigenlijk zou het zeewater steeds zouter moeten worden. Want voortdurend komen er chemische stoffen, waaronder ook allerlei zouten, in zee terecht. Een belangrijke transportweg daarvoor vormen juist de rivieren. Onder invloed van het weer wordt gesteente van de bergen in steeds kleinere stukjes afgebroken. Bij deze verwering (erosie genaamd) komen ook chemische elementen vrij die zout kunnen vormen, en die vervolgens via beekjes in de rivieren terecht komen. Rivierwater smaakt dan wel zoet, er zit dus wel degelijk zout in!
Een andere bron is het vulkanisme. Bij uitbarstingen stromen er vanuit het binnenste van de aarde veel hete gassen en gloeiend gesteente naar buiten. Ook daarin zitten chemische elementen waaruit zout kan ontstaan. Bij de vulkanen op het land gaat het transport van gassen en kleine deeltjes naar de oceanen gedeeltelijk via de atmosfeer. Bij vulkanen onder de zeespiegel reageert het uitgestoten materiaal direct met het zeewater of lost daar gedeeltelijk in op.
Maar wordt de zee dan niet steeds zouter? Nee, er verdwijnt ook voortdurend zout uit zee. Langs de kusten van warme landen blijft er na verdamping zout achter in bijvoorbeeld zoutpannen. Maar ook diep onder de zeespiegel verdwijnt zout! Het zakt daar weg in de ruimten tussen zandkorrels en kleideeltjes (het zeebodemsediment) en hecht zich eraan. Doordat er steeds nieuwe sedimentlaagjes bovenop worden afgezet, komen de dieper liggende sedimenten onder druk te staan. Het daar minder zoute water wordt omhoog geperst, terwijl het zout in de bodem achterblijft.
In het verre verleden kwam het vaak voor dat grote stukken ondiepe zee afgesloten raakten. Het water verdampte totaal en het zout bleef achter. Zo zijn onder de bodem van ons land grote zoutlagen te vinden. Ze zijn ongeveer 260 miljoen jaar geleden ontstaan doordat het water van een grote, tot in Duitsland doorlopende zee langzamerhand geheel verdampte en het zout achterbleef. (Op veel plaatsen in de wereld zijn op deze manier grote zoutvlaktes ontstaan zoals in Amerika en Tunesie bijvoorbeeld.) Later raakten die zoutlagen bedekt onder jongere klei- en zandlagen. Zo kan er dus middenin ons land, bij Hengelo en Boekelo – twee plaatsen die niet aan zee liggen – toch zout worden gewonnen dat oorspronkelijk uit zee afkomstig is. Uit dit ‘steenzout’ wordt nu ons keukenzout gemaakt.
Zeezout is geen zuiver keukenzout, hoewel natriumchloride wel het hoofdbestanddeel is. 99,9% van het zeezout bestaat uit natriumchloride, samen met magnesiumsulfaat, calciumcarbonaat, kaliumbromide, strontiumzouten en fluoriden. Fosfaat-, nitraat- en silicaatzouten (nutri?nten) komen in schoon, niet overbemest zeewater maar weinig voor. Van andere elementen, waaronder ijzer, mangaan, koper, zink, molybdeen, vanadium en kobalt zitten zelfs maar minieme hoeveelheden in het zeewater. IJzer is de beperkende factor voor de groei van algen in het poolgebied. In zeewater zit zelfs goud. De winning van dit goud kost echter veel meer dan dat het opbrengt, hebben Duitse wetenschappers na de eerste wereldoorlog (1914-1918) vastgesteld. Men had toen bedacht dat de winning van goud uit zeewater een goede oplossing was om de Duitse goudschuld af te betalen. In de oceanen zit in totaal ongeveer 9 miljoen ton goud. Dit is ruw geschat ongeveer 14000 kilo goud per kubieke kilometer zeewater. Verder zit er ook per kubieke kilometer in: 25000 kilo zilver en 4000 kilo uranium.
Met dank aan overname van:
http://server2039.virtualave.net/cobster/waterkring.htm
Zie ook:
zout ontleden elektrolyse van water Kan je de Dode Zee nabootsen in een badkuip?
Wat te doen bij hoge bloeddruk? keukenzout waarom is regen zoet? Massa / Zoutbaden
