22 november 2024

Kan een kleine kracht een groter krachtmoment uitoefenen dan een grotere kracht?


palletwagen


 


 


Met deze palletheffer kun je 1500 kg optillen.


Dus inderdaad kun je met een kleine kracht een grote massa optillen, maar dit gaat niet zomaar. (lees meer) 

Met een hefboom kun je een groot moment opwekken. Dit gaat ten koste van je slag. M.a.w. een kleine massa aan het eind van een balans kan een grotere massa optillen die dichter bij het midden van de balans staat. De kleine massa zal een grotere slag maken dan de grote massa. (kracht=massa x lengte). Een leuk programmaatje over hefboomwerking kun je vinden op : http://home.a-city.de/walter.fendt/phnl/lever_nl.htm


Voor hydrauliek geldt een ander principe, maar hiermee kun je met een kleine kracht ook enorme krachten opwekken. Denk hierbij aan een autokrik.



  • De naam hydrauliek is afgeleid van de Griekse woorden hydor en aulos. Ze betekenen water en buis. In de 17e eeuw onderzocht de Franse geleerde Blaise Pascal (1623-1662) de krachten die overgebracht kunnen worden met behulp van een vloeistof.


  • De wet van Pascal:
    Een druk op een vloeistof, uitgeoefend in een geheel gevulde en gesloten ruimte, plant zicht in alle richtingen onveranderd voort


  • een eigenschap van vloeistoffen is dat ze niet samendrukbaar zijn


  • De grootte van deze druk (P) is afhankelijk van de oppervlakte (A) van de kurk.
    Is de oppervlakte van de kurk 3 cm2 en drukt men op deze kurk met een kracht (F) van 60N dan is de druk op elke cm2 20N.

     Klik op de afbeelding en je kunt zien hoe de bodem uit een fles wordt geslagen door op een stop in de hals te slaan. De kracht van de tik wordt vele malen vergroot en de bodem (de zwakste plek) vliegt eruit.


  • met behulp van vloeistof (vaak olie) in een gesloten buizen- en slangenstelsel kan een kracht overgebracht worden naar een andere plaats


  • druk = kracht : oppervlakte (P = F : A)
  • verbinden we twee cilinders met elkaar en de bewegende zuigers (plunjers) zijn in oppervlakte verschillend, dan wordt de kracht van de kleine zuiger op de grote zuiger door de vloeistof overgebracht en vergroot door het grotere oppervlak.


  • De krachtsvergroting is afhankelijk van de oppervlakteverhouding van de zuigers
  • De verplaatsing van de plunjers is afhankelijk van de cilinderinhoud

Maak ook eens je eigen hydraulisch systeem door thuis te experimenteren met onderstaande proef.






wat je nodig hebt voel je het verschil? zie je het verschil? bereken de oppervlakte

  • Wat je nodig hebt :

    – 1 injectiespuit 5 ml
    – 1 injectiespuit 20 ml
    – 40 cm aquariumslang 6 x 4 mm
    – 2 sluitringen M5


  • Verbind de spuiten met de slang (zie tips -1)
  • Vul het systeem met water (zie tips -2)
  • Druk met beide duimen even ” krachtig “op beide zuigers
  • Voel je het verschil ?
  • Kun je kleine zuiger tegenhouden als je nu op de grote drukt?
  • Voel je het verschil ?
  • Hoe groot zijn de afstanden die de zuigers afleggen ?
  • Zie je het verschil ?


  • Extra:
  • Bereken de oppervlakte van beide plunjers ( 3,14.r2 )
  • F 1 = 10 N , bereken F 2

bronnen en links:


http://home.hccnet.nl/hvisser.5/toepassingen%201.html


http://home.planet.nl/~brink494/frm_nl.htm