Langste dag?

Is 21 juni altijd de langste dag van het jaar?

Antw: Ja, 21 Juli is altijd de langste dag van het jaar. De astronomische zomer begint op de langste dag van het jaar. De zon bereikt dan haar meest noordelijke punt en staat voor bewoners van het noordelijk halfrond hoog aan de hemel. In tegenstelling tot de volle maan.

Dit komt door de baan die onze aarde om de zon heen heeft, in combinatie met de stand van onze aards as ten opzichte van de zon.

De aard is staat niet helemaal recht, maar een beetje scheef eigenlijk. Daar merken we niets van hoor !

Een goede uitleg over waarom het nu 21 Juli geworden is vonden we ook op het web:

Onze westerse kalender vindt zijn oorsprong in de oude Romeinse voorlopers. In beginsel waren de oudste kalenders gebaseerd op de omloop van de maan =(maand), of liever het weer terugkeren van dezelfde maanstand. Daarnaast op het terugkerende begin van de seizoenen, dus op de zon. Maar de de Oude Romeinse kalender was boter nog vis. Bij de stichting van het Romeinse Rijk in 753 v.Chr. kende het jaar 10 maanden en 304 dagen en begon op 1 maart. Martius, majus, quintillis en oktobris telden 31 dagen; aprilis, junius, sextillis, septembris, novembris en decembris hadden er 30.  Januari en februari bestonden toen nog niet en de maanden werden doorgaans simpel genoemd naar het ‘volgnummer’ in het jaar. Sporen vinden nog duidelijk terug in oktober (okta = 8) en december waar we deca = 10 uit kunnen herleiden. Er is erg veel moeite gestoken om een kalender te maken die synchroon loopt met de seizoenen. Daarom werden er telkens aanpassingen gepleegd. Al in de 7^e of 6^e eeuw v. Chr. werden pogingen ondernomen om een goede kalender te maken die synchroon liep met de jaargetijden. Als een van de eerste veranderingen werden door een hervorming van Numa Pompilius een tweetal maanden aan het eind van jaar toegevoegd: Januarius en Februarius. Januarius kreeg 30 dagen en februarius 29. Ook de andere maanden kregen nu afwisselend 29 of 30 dagen. Zo ontstond een zuiver maanjaar van 354 dagen. Maar ook deze kalender voldeed absoluut niet. Al gauw schoven de seizoenen dwars door het jaar en was het buiten zomer terwijl er winter op de kalender stond! Er werden allerlei kunstgrepen bedacht om de kalender in overeenstemming met de het zonnejaar te brengen, maar die maakten de puinhoop alleen maar erger. Eerst met de kalenderhervormingen onder keizer Julius Ceasar kwam er ‘voorlopig’ een eind aan.

Juliaanse kalender
Eerst onder Julius Ceasar in 46 v. Chr. trad er enige verbetering op. Deze kalender was gebaseerd op het zonnejaar van 365,25 dagen. Door elke 4 jaar een schrikkeldag in te voeren kon het jaarlijkse overschot van 0,25 dag ingelopen worden. Een van de vaste ijkpunten was 20 juli. Een dag later dan dat in Egypte de ster Sirius weer gezien werd, welke de Hondsdagen aankondigden en de komende overstromingen van de Nijl.
Bij behandeling in de Romeinse senaat in 44 v. Chr. werd uit dankbaarheid de maand Quintilis, de geboortemaand Julius Ceasar omgedoopt in Julius (om Ceasar te eren) en wat later Sextilis in Augustus. Om de maand Augustus dezelfde status te geven als Julius (alle keizers gelijk) kreeg deze maand er een dag bij en ging naar 31 dagen. Deze dag werd bij Februari weggehaald. Deze kalender wordt de Juliaanse kalender genoemd.

Gregoriaanse kalender
De Juliaanse kalender was een grote vooruitgang, maar bevatte toch nog een onvoorziene fout. Het was 2000 jaar geleden al een hele kunst om te kunnen bepalen dat er elk jaar een kwart dag overschoot om per vier jaar een schrikkeldag in te voeren. Maar helaas kent deze kalender teveel schrikkeldagen. Het jaar duurt namelijk geen 365,25 dagen dagen maar 365,2425 dagen. Deze kleine fout is genoeg om de kalender na verloop van eeuwen uit de pas te laten lopen. In de 16^e eeuw liep de natuur al 10 dagen vooruit op de Juliaanse kalender. Daarom werden door paus Gregorius XIII kalenderhervormingen doorgevoerd. Om aansluiting te krijgen met de Juliaanse kalender ging als eerste de datum gelijk 10 dagen vooruit. Van 4 oktober 1582 (Juliaans) werd het de volgende dag gelijk 15 oktober 1582 (Gregoriaans). Als ijkpunt voor deze kalender werd het begin van de lente genomen, 21 maart: de dag/nachtevening. Voorts werd de regeling voor schrikkeljaren aangepast. Schrikkeljaren zijn die jaren dat het jaartal zonder rest deelbaar is door 4. Deze jaren kennen dus 366 dagen, een dag extra. Eeuwjaren niet deelbaar door 400 zijn gewone jaren en alle andere eeuwjaren zijn wel schrikkeljaren. Daarom was 1900 geen schrikkeljaar, 2000 wel en 2100 weer niet.
Nu kent het jaar nog een fout van 0,0003 dag. Dat wil zeggen, pas na 3.000 jaar loopt de Gregoriaanse kalender een dag achter. Maar daar weten we tegenwoordig wel raad mee, door af en toe schrikkelseconden in te voeren, hetzij om de atoomklokken gelijk te zetten, hetzij om de veranderingen in de aardrotatie aan te passen of om de Gregoriaanse kalender te corrigeren.

De invoering van de Gregoriaanse kalender ondervond grote weerstand. Niet in de eerste plaats omdat men tijdens de Reformatie niets moest hebben van deze katholieke nieuwlichterij. Bovendien kwam de burgerij in opstand omdat men meende door de datum 10 dagen vooruit te zetten ook 10 dagen van zijn leven werd beroofd. En dan waren er nog de boeren die zich ertegen keerden omdat hun weerregels op slag niet meer geldig waren.
Invoering van de Gregoriaanse kalender ging zeker niet van vandaag op morgen. De meeste Nederlandse provincies gingen pas rond 1700 officieel over op de nieuwe kalender. Men sprak dan vaak over “oude en nieuwe stijl”.
Rusland ging als een van de laatste landen pas met de communistische revolutie in 1917 over tot de Gregoriaanse tijdrekening, maar de Russisch orthodoxe kerk handhaaft nog steeds voor haar feestdagen de Juliaanse kalender. Zo valt kerstmis in deze kerk pas op 7 januari (er moet in 2000 weer een dag bijgeteld worden!)

De invoering van de Gregoriaanse kalender in de Lage Landen is niet gelijktijdig in alle provincies ingevoerd. Provincies en gewesten hadden nog een grote mate van autonomie. In de onderstaande tabel staat aangegeven wanneer in welke regio de Gregoriaanse kalender werd ingevoerd.

Weerspreuken 
Enkele weerspreuken verhalen over de langste dag op 11 of 15 juni, of de kortste op 13 december. Uit het bovenstaande volgt dat dit dus niet zo vreemd is. Omstreeks het jaar 1000 viel de langste dag op 15 juni en in 1500 was dit al teruggelopen naar 11 juni. Elke 125 jaar liep de langste dag van het jaar ??n dag op de Juliaanse kalender in. Met de invoering van de Gregoriaanse kalender werd dit hersteld, maar de spreuken geven de erfenis van de Middeleeuwen nog door.

Jaartelling
De Romeinse keizer Constantijn riep in 325 conferentie bijeen met alle bisschoppen uit die tijd op zijn zomerverblijf in Nicea in Bithyni? (gelegen tussen de Zwarte Zee en de Zee van Marmora). Deze conferentie is later als concilie erkend en hier werd de Juliaanse kalender aangenomen als grondslag voor de Christelijke jaartelling. Maar de jaren werden nog steeds geteld als het zoveelste regeringsjaar van deze of gene keizer. Hier kwam pas verandering in door toedoen van de Romeinse monnik Dionysius. Hij zocht tussen 526 en 530 naar het geboortejaar van Jezus Christus. De echte jaartelling zoals we die nu kennen komt van deze monnik. Eerst in 607 werd deze telling gangbaar.
In jaartelling van Dionysius bestaat het jaar ‘null’ niet. ‘Null’ was in die tijd nog onbekend. Maar Dionysius introduceerde wel de jaren voor en na Christus. Op jaar 1 voor Chr. volgt dus 1 na Chr. Maar voor dit startpunt maakt hij helaas rekenfouten. De historische feiten wijzen er tegenwoordig op dat volgens deze telling Christus zo rond het jaar 7 voor Chr. geboren moet zijn.

De jaartelling begint dus bij 1. Bij 10 jaar is het eerste tiental vol en bij 100 jaar is een eeuw voltooid. Omgekeerd: het tweede tiental begint bij 11, en de tweede eeuw begint bij 101. De 21ste eeuw begint dus op 1 januari 2001.
Dit kunt u zelf uitproberen: Tel de vingers op uw hand. Bij 10 bent u uitgeteld, ga verder met de vingers van uw partner of kinderen, 11, 12, 13…. Of tel het geld in uw knip. Bij 100 cent is de euro vol en bij 200 euro kunt u twee briefjes van honderd krijgen, niet bij 199 euro’s! 

Bron : http://www.meteo.maarssen.org/