bistabiele relais

Wat is het verschil tussen een monostabiele relais en een bistabiele relais? en hoe teken je deze symbolis? En waar worden deze gebruikt?

Mono- betekent ??n, en bi- betekent twee. Een monostabiel relais heeft dus maar ??n stabiele toestand, en een bistabiel relais heeft twee stabiele toestanden.

Hierboven zie je de symbolen. Een gewoon relais heeft maar ??n stabiele toestand, en dat is de toestand zonder spanning. Het relais zelf kan van ??n tot wel 20 of meer contacten bedienen. De contacten van het relais kunnen, als het relais niet bekrachtigd, is zowel open [NO = normally open] of gesloten [NC = normally closed zijn] of een combinatie van beide. Het relais krijgt in een schema een hoofdletter als naam [b.v. K] –> alle contacten van het relais krijgen dan in het de kleine letter k [dus van k1 t/m b.v. k20]. De schuine streep in het relais geeft aan dat hij ??n bekrachtigingsspoel heeft. Als er twee parralle strepen in staan dan heeft hij dus twee bekrachtigingsspoelen.

Een bi-stabiel of ook wel polair relais heeft twee stabiele toestanden. Hij wordt met een puls gestuurd en klapt dan om. Hij hoeft dus niet continue bekrachtigt te worden en dat is ook het voordeel. Het spaart de spoel en er is dus geen warmte ontwikkeling. Bistabiele relais werden veel gebruikt voor geheugenfuncties. Immers na uitval van de stroom verandert de stand niet, zoals bij een gewoon relais wel het geval is, als hij bekrachtigd is. Tegenwoordig neemt de electronica de funties van relais over. Een modern voorbeeld is b.v. de afstandsbediening van een TV toestel. Iedere keer als de aan/uit knop bedient wordt verandert de toestand van de TV. Soms wordt hij nog wel toegepast om grote groepen verlichting te schakelen met drukknoppen. Ook zijn er bistabiele relais met 2 bekrachtigtigingsspoelen, zodat je een bewuste stand kunt instellen.

Een ander voorbeeld is het polair relais met neutrale middenstand. Een soort pulsrelais wat je zou kunnen gebruiken bij spoorwegwissels. Afhankelijk van de stroomrichting door het relais gaat hij naar links of rechts en valt daarna terug naar de middenstand.

Er zijn nog veel meer soorten relais, zoals vertraagd opkomende en/of vertraagd afvallende, resonantierelais, diffrentiaalrelais (aardlekbeveiliging), thermische relais etc. etc.

**arjen**